terug naar Archief


LEZINGEN EN BIJEENKOMSTEN VAN 2010

map

- 15 januari 2010 Jan Knol: 'Uppsala, in het voetspoor van Linnaeus'
Carolus Linnaeus, of Carl Linnaeus, werd nadat hij in de adelstand was verheven: Carl von Linné genoemd. Hij is op 23 mei 1707 geboren in Råshult in Zuid-Zweden en stierf op 10 januari 1778 in Uppsala. Linnaeus was een Zweedse arts en plantkundige (dit was in die tijd hetzelfde) en bioloog. Ook was hij geoloog. Hij voerde de binominale nomenclatuur in en publiceerde Systema Naturae, waarmee hij de basis legde voor de moderne, wetenschappelijke taxonomie. In juni 1735 kwam hij naar Nederland om kort daarna te promoveren aan de universiteit van Harderwijk. In 1738 ging hij terug naar Zweden, werkte daar eerst als arts in Stockholm en werd in 1741 hoogleraar botanie in Uppsala. Na zijn dood nam zijn zoon Karl zijn taken over tot ook hij, vijf jaar later, stierf. De weduwe Linnaeus verkocht de boeken, manuscripten en specimen aan Sir James Edward Smith na wiens dood, in 1828, de gehele collectie ondergebracht werd bij de Linnean Society of London.
De lezing bestond uit een aantal onderdelen: Gamla Uppsala: Het oude centrum van Uppsala met de koningsgraven en de oude kerk van 1164. In Gamla Uppsala was de eerste kerk van Uppsala en de residentie van de eerste Zweedse aardsbisschop. Het centrum van Uppsala is naar het zuiden verplaatst, omdat de belangrijkste verkeersader, de rivier, dichtslibde door de stijging van de bodem. Vlak erbij ligt Disagården, een nederzetting met gebouwen uit de 19de eeuw die uit de omgeving hierna toe gebracht zijn. Uppsala: Hier bezochten we eerst zijn huis met de oude hortus die door Linnaeus in ere hersteld werd. We maakten een wandelingetje door de stad en gingen, via het kasteel en de universiteitstuin, naar de nieuwe hortus botanicus. Hierbij veel aandacht voor de gebouwen, maar vooral voor de bloemetjes. Hammerby en Sävja: Daarna gingen we buiten Uppsala de 2 buitenverblijven van Linnaeus bekijken, Hammerby en Sävja. Bij elk had hij een botanische tuin, waar hij zijn studenten onderwees en van waaruit hij met zijn studenten ging wandelen naar de stad. Fjälnora en Linéstigen, één van de wandelingen die Linnaeus maakte met zijn studenten, vlakbij Gamla Linköping. Ten noorden van Uppsala bekeken we nog Sätuna säteri, de kerk van Börklinge, en de Ulla watermolen. IJzerindustrie: We namen ook nog een kijkje bij de oude ijzerfabrieken Välnora bruk en Bennebol bruk .

- 12 februari 2010 Algemene ledenvergadering, met na de pauze een Scandinavische markt
Na afloop van de algemene ledenvergadering, waarvan apart een verslag is gemaakt, hadden we een Scandinavische markt op het programma. Er werden verschillende kraampjes ingericht waar Scandinavische activiteiten en produkten werden getoond of te koop werden aangeboden. Zo liet onze voorzitter een verzameling Noorse poststukken en First Day Covers (Eerste dag van uitgifte enveloppen) zien en bood hij doubletten, (zegels die hij dubbel had) te koop aan voor eventuele liefhebbers. Penningmeester Hans van Buuren kwam met Zweedse postzegels en Nel Jacobs verkocht boeken, Dalarna pardjes en andere Scandinavische spulletjes. Karin Ebbens gaf informatie over de Vasalöppet en de heer en mevrouw Nijhuis exposeerden uit hun verzameling Noors tin. Ans van Buuren en Sanny van Zijl lieten diverse handwerken met Hardanger borduurwerk en andere Noorse borduurwerkjes zien zoals lopers, schellekoord, schilderijtjes etc. Inge van Gemert vertoonde zelfbeschilderde attributen, zoals onderzetters voor glazen in een houten bakje, 2 kunstwerken op doek, enkele boeken en nog wat souvenirs van hout/glas. Henk Ottema had ook verschillende Scandinavische boeken e.a. te koop.

- 12 maart 2010 Jalf Flach: 'Art Nouveau in Noord Europa'
Met behulp van PowerPoint Presentaties bracht Jalf Flach de kunst van rond 1900 in beeld.  Art Nouveau-Jugendstil ontstond als reactie op de Industriële revolutie. Deze kunststroming was doortrokken van heimwee naar het eerlijke handwerk en manifesteerde zich als 'Gesammtkunst' op allerlei gebieden. Ze vond haar inspiraties in aan de natuur ontleende vormen en had de oprechte wens een mooiere wereld te creëren.
Eigenlijk was het meer dan een kunstvorm, het was een 'tijdgeest' die onder meer ook resulteerde in vrouwenemancipatie en arbeidersrechten. In krap twintig jaar trok deze tijdgeest door Europa en vluchtte vervolgens even abrupt als ze kwam voor het kanongebulder van de eerste wereldoorlog. Ons daarbij achterlatend met een schat aan architectuur, glas in lood, meubelen, keramiek, beeldende kunst, juwelen, mode, posters en grafische vormgeving, die nog steeds blijft boeien en verbazen. Na een algemene inleiding, werd dieper ingegaan op de verschijningsvormen, zoals die in Noord Europa plaats vonden.

- 16 april 2010 Gert Rietman: 'Bergwandelen in Noorwegen'
In Nederland wandelde Gert Rietman af en toe een dagje. Van station naar station of een stuk van een lange afstandswandeling. Over voetpaden en asfalt. Na zijn emigratie in 1997 ontdekte hij samen met zijn vrouw het bergwandelen in Noorwegen en begon hij na een aantal jaren zelf trektochten uit te stippelen door Noorwegen en Zweden. Nu staat er bijna jaarlijks wel een tocht van enkele weken op het programma, naast de nodige dagtochten. In zijn voordracht ging Gert in op een groot aantal aspecten van het wandelen, van de planning, de voorbereiding tot de uitvoering. Tevens ging hij in op interessante routes in Noorwegen en Zweden, de overnachtingsmogelijkheden, eten onderweg, wandelen met kinderen, alleen wandelen, wandelen als oudere, uitrusting en nog veel meer. Een en ander werd verluchtigd met beelden van de eigen wandelingen.
Gert Rietman woont samen met zijn vrouw Janet in het westen van Noorwegen. In 2003 richtte hij het bedrijf Placement op. Dit bedrijf voert emigratieprojecten uit in opdracht van gemeentes en regio's in Noorwegen en Zweden. Ook geeft het advies en lezingen op het gebied van gastheerschap en begeleiding van nieuwe inwoners en organiseert voorlichtingen en beurzen in Nederland en België.
Het bedrijf heeft 8 medewerkers in dienst. Als inleiding vertelde Gert ook wat over hun eigen emigratie en het werk dat hij nu doet.

- 21 mei 2010 Eerst een korte extra algemene ledenvergadering, daarna Nellejet Zorgdrager: 'Het Kautokeino-oproer: feitelijke achtergrond en verfilming'
Tijdens de algemene ledenvergadering werd het voorstel van het bestuur om Bouke Wouda tot bestuurslid te benoemen met acclamatie aangenomen. Deze avond werd ook Norges nasjonaldag gevierd met zoals gebruikelijk heerlijk gebak. Daarna kwam Nellejet Zorgdrager aan het woord.
Op 8 nov 1852 doodde een groep Samen de handelsman en de politiefunctionaris van het dorp Kautokeino. Dit gebeuren staat bekend als het Kautokeino-oproer. In de lezing gaf ze een uiteenzetting van de situatie van de Samen voor 1852. De tien jaar voorafgaand aan het oproer werden in Noorwegen gekenmerkt door een uiterst negatieve houding van de Noren, zowel de overheid als de lokale bevolking, ten opzichte van de Samen, hun bestaanswijze en hun taal. Een lichtpuntje voor de Samen vormde de religieuze opwekkingsbeweging van de Zweedse dominee Læstadius. Deze beweging verwierf na 1847 zeer snel een grote schare aanhangers onder de inwoners van Kautokeino. De beweging leidde tot extatische en luidruchtige situaties tijdens kerkdiensten, niet alleen in Kautokeino, maar ook aan de kust waar 's zomers Samische rendierhouders kwamen. Door het ingrijpen van de Noorse kerkelijke en wereldlijke overheden escaleerde de situatie en kwam het tot een oproer. Voor hun rol tijdens het oproer werden twee Samen, Aslak Hætta en Mons Somby, ter dood veroordeeld en in 1854 publiekelijk onthoofd. Anderen, waaronder Ellen Skum, de enige vrouw onder de leiders en gehuwd met Aslaks broer Mathis, kregen levenslange gevangenisstraf opgelegd. De film over het oproer uit 2008 is van de hand van de Samische regisseur Nils Gaup. Nils Gaup is een rechtstreekse afstammeling van Ellen Skum. In de film zien we de situatie van de Samen door de ogen van overovergrootmoeder Ellen Skum. Ter afsluiting van de lezing ging spreekster kort in op de reacties van het filmkijkende publiek, waaronder de nazaten van de oproerlingen.

- 11 juni 2010 vierden we Sankt Hans in het ijsbaangebouw in Zenderen.
Voor de muziek zorgde Anneke Goudkuil. Het was een zeer geanimeerde avond waarbij Anneke menigeen van de aanwezigen er toe wist te brengen om de sluimerende talenten op het gebied van de volksdanstkunst te openbaren. Daarnaast wist Bouke Wouda de aandacht te vangen tijdens voordracht van de båltale. Ook de hapjes en drankjes waren weer prima verzorgd. Het was al met al weer een geslaagde avond, mede doordat er voor de aanwezigen ruime gelegenheid was om op ongedwongen wijze nader met elkaar kennis te maken.

- 10 september 2010 Karel en Tilly Jansen: 'I Arns Fotspår' is de titel van de fotopresentatie die onze leden Karel en Tilly Jansen ons hebben laten zien.
Geïnspireerd door de in 1998 verschenen historische romans van Jan Guillou over de held Arn Magnusson reisden zij in Zweden in het voetspoor van Arn door het gebied tussen en ten oosten van de grote meren langs de plaatsen waar dit fictieve verhaal in de 12e eeuw zou hebben gespeeld. Van die plaatsen maakten ze vele foto's. Van landschappen, ruïnes, kerken en prachtige natuur. Die foto's gebruiken ze nu om ons die plaatsen te laten bezoeken, maar dan kijkend vanaf een stoel in de Stefanshof en voorzien van mooie muziek en uitleg. Ze nemen ons mee op een toeristische rondreis met een historisch tintje. Toen zij in Zweden op de historische plaatsen waren hadden ze moeite om het verhaal van Guillou en de echte geschiedenis gescheiden te houden!

- 8 oktober 2010 Hendrik Hachmer: 'Met de groeten uit Riga'
De vaart op de Oostzee speelde vroeger een belangrijke rol. Hendrik Hachmer, conservator van het Veenkoloniaalmuseum in Veendam, kon putten uit vele brieven en documenten. Met de groeten uit Riga was niet alleen het verhaal van de Oostzeevaart, maar vooral het verhaal van de mensen op de schepen. Verhalen van soms volstrekt waanzinnige kapiteins, tot over de oren verliefde zeelieden, zelfbewuste kapiteinsvrouwen, de kinderen aan boord, scheepsbevrachters , Riganappen, toejassen en zilveren Oostzeelepels. De lezing begon met beelden van het Riga van nu. De afgelopen jaren bezocht spreker verschillende malen de historische binnenstad Riga.

- 12 november 2010 Lidwien van Geffen: 'De Kalevala'
De lezing over het Finse epos de Kalevala, door Lidwien van Geffen, werd geopend met een voordracht van de eerste rune over de schepping. Vervolgens werd een schets gemaakt van de compositie van de verhalen, waarin iets van een verborgen wijsheid van Elias Lönnrot gaat oplichten. Omdat de adventtijd naderde is de spreekster daarna ingegaan op de laatste rune: 'De Marjatta waarin we het verhaal hoorden van een geboorte die tot een ommekeer in de wereldontwikkeling zou leiden'. Aan het einde van de lezing was er gelegenheid tot het stellen van vragen.

- 11 december 2010 Luciaviering in de Stefanshof te Borne
Het jaar werd afgesloten met de viering van Lucia. Ook dit jaar weer een gezellige avond, overigens de enige bijeenkomst waar kinderen aanwezig zijn. Alles was gezellig in kerstsfeer versierd. De tåg onder supervisie van Karin was ook deze keer het centrale gebeuren. De sfeervolle muziek van Kees Mook maakte dat iedereen in de goede stemming kwam. Het kerstverhaal werd verteld door Bouke Wouda.


logo

terug naar Archief