terug naar Archief


LEZINGEN EN BIJEENKOMSTEN VAN 2017

map

13 januari 2017 Ans Ottema (voor de pauze) en Bea Woolderink (na de pauze)

Ans Ottema: “De Samen, Lapland en Jokkmokk”foto

In het noorden van Europa woonden heel vroeger al mensen. Het waren jagers en zij leefden van en met de natuur. De Lappen zoals wij die mensen noemen, heten Samen. Lappen als woord is eigenlijk niet goed omdat het als scheldwoord gezien wordt. Sápmi is de naam voor het woongebied van Samen. Samen hebben verschillende dialecten en verspreid over heel noord Europa is het moeilijk om elkaar te verstaan. De taal is Fins-Oegrisch. De geschiedenis van de Samische cultuur is oud en heel bijzonder. Vroeger trokken de Samen mee met de rendieren en hadden zo een nomadisch bestaan. De moderne tijd heeft nu heel veel veranderd in deze manier van leven. Rendieren bezitten en er van leven is nog maar voor weinig Samische families mogelijk. De beelden op tv en in kranten kennen veel mensen wel, hierdoor worden toeristen gelokt.. Ans heeft nog de tijd gekend dat Samen hun handelswaar langs de doorgaande wegen stonden te verkopen. Wat in de lange winters met noeste huisvlijt werd gemaakt, werd in de zomer aan toeristen verkocht. Nu worden veel producten industrieel vervaardigd. In Jokkmokk aan de poolcirkel in Zweden is in de tweede week van februari elk jaar een wintermarkt waar de Samen elkaar kunnen ontmoeten. Veel toeristen en Scandinaviers willen graag dit kleurrijke buitengebeuren meemaken. De tijd van de poolwinter en noorderlicht.
Ans heeft in de loop der jaren veel souvenirs kunnen verzamelen en ze vertelde ons hierover op een enthousiaste manier. Ze liet ook zien hoe kleurrijk de klederdracht is. De natuur en het hoge noorden en dan vooral in Lapland, hebben altijd het verlangen opgeroepen om er steeds naar terug te keren.

Bea Woolderink: “Een droom wordt werkelijkheid!”bea

Nadat Bea via de ‘Schaatswereld’ in contact was gekomen met Noorwegen is dit prachtige land, al ruim 40 jaar een deel van haar leven geworden. Ze zegt wel vaak “het is mijn tweede vaderland”. In de jaren 60 en 70 heeft ze veel bergwandelingen gemaakt in Jotunheimen en Rondane. In Rondane heeft ze op Rondvassbu, een prachtige ‘berghut’, 3 maanden gewerkt om de taal beter te leren.
Ook heeft ze in de loop der jaren veel verhalen over tochten in Noorwegen gehoord van haar Noorse vriendin en in haar vriendenkring. Ook Svalbard, Spitsbergen, werd geregeld genoemd en dit stond op haar verlanglijstje. Maar hoe doe je dat en met welke mensen? Vorig jaar september nodigde haar Noorse vriendin haar uit om mee te gaan naar Longyearbyen. Haar vriendin had samen met haar zus en zwager vliegtickets geregeld.
Daar hoefde Bea geen seconde over na te denken en begin februari 2016 was ze op Spitsbergen!! Een hele bijzonder ervaring die ze nooit zal vergeten en waarover ze ons op onderhoudende wijze vertelde. Een droom was voor haar werkelijkheid geworden!!


10 februari 2017 Algemene ledenvergadering en na de pauze een lezing door Bob Verschoor: “Kiruna, een stad die gaat verhuizen”foto

De mijnstad Kiruna in het noorden van Zweden wordt letterlijk ondermijnd. De ijzermijn waaraan het stadje zijn bestaansrecht dankt, bevat een van de grootste ijzererts-aders ter wereld. De ertsader is tachtig meter dik en vier kilometer lang, en loopt door tot pal onder het centrum,.Door de werkzaamheden gaat de stad verzakken en daarom moet Kiruna verhuizen: drie kilometer naar het oosten. Voor de 23.000 inwoners wordt nu vervangende woonruimte gezocht. Het Zweedse staatsmijnbedrijf LKAB vergoedt per gesloopt huis de marktprijs plus 25 procent, of geeft bewoners gratis een nieuw huurhuis in het nieuwe Kiruna. Alle monumenten die van hout zijn, worden (in gedeelten) met enorme vrachtwagens verhuisd. Zo ook de schitterende roodbruine kerk in het centrum, opvallend vanwege de bijzondere architectuur met invloeden van zowel de Noorse staafkerk als van de Samische hutten. Dat geldt niet voor het prachtige stenen stadhuis, dat niet te verplaatsen is. Het werd in 1962 gebouwd en in 1964 verkozen tot mooiste gebouw in Zweden, maar zal in 2018 gesloopt worden als het nieuwe stadhuis klaar is. Bob bezocht Kiruna de afgelopen zomer en hij sprak diverse betrokkenen. Over deze ontwikkelingen vertelde hij ons allerlei bijzonderheden.


10 maart 2017 Geert van Boxtel: “Architectuur van Alvar Aalto (1898-1976), het Finse landschap als inspiratie”foto

Aalto’s bekende Savoy vazen uit de jaren ‘30 vertegenwoordigen een wereld aan ontwerpen waarin als geen ander de natuur wordt uitgedrukt. Opgevoed met respect voor de Finse cultuur en hun landschap en opgeleid in het toen traditionele neoclassicisme, stond hij in de jaren ‘20 open voor het functionalisme van het Bauhaus en het Nieuwe Bouwen. In tegenstelling tot de rationele architectuurtrends van zijn tijd kwam hij met organische oplossingen, met een vernieuwend gebruik van natuurlijke materialen en ambachtelijke details. Voor zijn Gesamt ontwerpen ontwikkelde hij, ten gunste van de Finse houtindustrie, design voor massaproductie van woningen en gebruiksobjecten. Zijn openbare gebouwen roepen associaties op met ijsbergen in weidse vlakten, peilloze meren in golvend heuvelland en diepe naaldwouden onder vlammend noorderlicht; met deze organische natuurlijkheid streefde hij Le Corbusier en Scharoun voorbij. Zijn benadering van de ruimte is een van de meest intuïtieve in zijn tijd, en uit zijn ontwerpen ontstond moderne architectuur met een invoelbare menselijke geborgenheid. Hierover gaf Geert van Boxtel ons aan de hand van diverse afbeeldingen veel informatie.


7 april 2017 Wim Kroon: “Arctic Wonders, IJsland en Spitsbergen” foto

Wist u dat IJsland precies op de scheiding ligt van de Noord-Amerikaanse plaat en de Euraziatische plaat? Deze tectonische platen bewegen door uiteenlopende plaatkrachten uit elkaar. Hierdoor scheurt het eiland ieder jaar één cm uiteen. Daarom is er sprake van veel vulkanische activiteit (Eldfell, Laki, Eyjafjallajökull) en dat heeft Wim ons laten zien aan de hand van mooie beelden.
De eersten die Spitsbergen (Svalbard) bereikten waren Hollandse zeevaarders. Zij gaven het eiland terecht de naam Spitsbergen. De hoge spitse bergen zijn ook nu nog met sneeuw en ijs bedekt. Gletsjers steken hun uitlopers diep in zee. In Ny Alesund is het noordelijkste postkantoor ter wereld gevestigd. In de hoofdstad Longyearbyen wonen ongeveer 1200 mensen. De fjorden rond het eiland zijn vaak van een wonderbaarlijke schoonheid. Ook hiervan liet Wim ons mooie beelden zien.


12 mei 2017 Adrie Meijer: “Zweden Culinair”culinair

In deze lezing besprak Adrie Meijer, Scandinavist, enkele begrippen uit de Zweedse taal in relatie tot eten en drinken. Hij vertelde ons over typisch Zweedse gerechten vanuit historisch perspectief en hij liep met ons door de Zweedse culinaire jaarkalender. Hij nam ons mee naar buiten en praatte ons bij over jacht en visserij en het plukken van bessen en paddenstoelen in het bos. Hierdoor kregen we allemaal trek en het lag ons op de lippen om te zeggen, zoals de Zweden dat doen: Mums, vad gott!
Daarom kwam het goed uit dat we In de pauze konden genieten van de resultaten van de bakkunst van enkele leden van de SVT, dit ter gelegenheid van Norges Nasjonaldag.

 

23 juni 2017 "Sankt-Hans/Midsommar-viering bij familie Ebbens in Saasveld"foto

Op 23 juni vierden we weer Sankt Hans/Midsommar bij de familie Ebbens thuis in Saasveld. Er waren ruim 20 gasten, waarvan Barbro (één van de oprichtsters van de SVT) en Frederik Hilwig even speciaal vermeld moeten worden. Het was prachtig weer in een schitterende ambiance. Onder leiding van Jan Knol werd een uitbundige "majstång" gemaakt, die vlakbij het terras in de grond werd geplaatst. Een prachtig gezicht. Leo had weer een tipspromenad voorbereid, dit keer over Scandinavische culinaire specialiteiten. Doeko en Karin hebben ons verwend met een voortreffelijk drie-gangen diner, begeleid door heerlijke wijn. Evenals vorige jaren droeg Wim een leuk verhaal voor, waarvan we erg hebben genoten. Karin en Doeko, heel veel dank voor jullie gastvrijheid en jullie hartelijke ontvangst. Velen zullen weer een dierbare herinnering meedragen aan deze zeer geslaagde avond.


8 september 2017 Lucy Pijttersen: “Scandinavische mythologie – een bron van inspiratie”foto

Een krijgshaftige godsdienst, waarin gestorven strijders door walkuren naar het Walhalla werden gebracht. Dat is meestal het enige wat wij in Nederland weten van het oude Vikinggeloof. Maar uiteraard is het beeld genuanceerder. De IJslander Snorri Sturluson heeft in zijn Edda talloze mythes verzameld, die een prachtig overzicht geven van de oude Scandinavische verhalen en gebruiken, die tot in de huidige tijd inspiratie hebben geleverd voor bijvoorbeeld de operacyclus Das Gold der Nibelungen van Wagner en boeken en films als Tolkiens Lord of the Rings en de cultserie Game of Thrones.
In deze lezing maakte Lucy Pijttersen ons wegwijs in de wereld van de Scandinavische mythologie; aan de hand van uitgebreid beeldmateriaal en talloze anekdotes kregen wij een overzicht van de scheppings- en ondergangsmythe en werden de belangrijkste goden aan ons voorgesteld. Interessant voor iedereen die nog niet zo veel van de Scandinavische mythologie afwist, maar net zo goed voor mensen die hun kennis wilden opfrissen. Want wat was het Spinnewiel van Frigg ook alweer? En waarom moet je de nagels van de doden knippen?
Lucy Pijttersen studeerde Noors aan de Rijksuniversiteit van Groningen en werkt nu als literair vertaler en docent Noors.


13 oktober 2017 Ben van Bokhoven en Lia Kok (Beliboko) : “Gevleugelde herinneringen”foto

Een presentatie waarin vogels en zoogdieren een hoofdrol speelden, zonder planten en landschap tekort te doen. In het noorden komt het broedseizoen al op gang als de sneeuw nog volop aanwezig is. Op de rotsachtige eilanden proberen de zeevogels zo snel mogelijk een plekje te veroveren, want wie het eerst komt, die het eerst maalt. Het lieflijke uiterlijk van de papegaaiduikers blijkt dan slechts een masker. Jonge zeearenden zijn hard aan het trainen met het overgeven van prooi, een noodzakelijke voorbereiding om later succesvol jongen te kunnen grootbrengen.
Als het lang wintert voeren de kraanvogels hun dansen uit op het ijs. Het gebied rond het meer Hornborgasjön in het zuiden van Zweden heeft echter nog veel meer in petto. Talloze vogels komen naar dit gebied om hun paringsrituelen uit te voeren en te strijden voor nieuw leven. De concurrentie is moordend. Ben en Lia bezochten het eiland Öland, oostelijk van het Zweedse vasteland, vanwege de orchideeënpracht die hier in het voorjaar te zien is. Voor je het beseft is het alweer herfst. Met de nodige inspanning en enig geluk kun je bij Dovrefjell en Rondane in midden Noorwegen zomaar oog in oog komen te staan met een groepje muskusossen of zelfs een poolvos, een onvergetelijke ervaring. Als het jaar ten einde loopt, valt onverbiddelijk de winter in. Geen reden om Scandinavië te mijden, overigens. Niet alle vogels zijn vertrokken en dieren met een goede winterpels zijn uitstekend uitgerust om de koude periode door te komen. Qua landschap zijn de eilanden voor de Noorse kust met hun steile rotsen in de winter een regelrechte topper, zeker als dan ook het majestueuze poollicht zich laat bewonderen.


10 november 2017 Jeannet Appelo: “Maihaugen”lezing

Het Gudbrandsdal, ten Noorden van Lillehammer, is van grote invloed geweest op de nationale romantiek, traditie en gewoontes in Noorwegen. In 1887 begon tandarts Anders Sandvig met de verwezenlijking van zijn droom: het verzamelen en bewaren van oude volkskunst, werktuigen, boerderijen en andere gebouwen uit dit Gudbrandsal om zodoende te voorkomen dat het verleden in vergetelheid zou raken.
Aanvankelijk bewaarde hij zijn verzameling in en rond zijn eigen huis aan de Jernbanegate in Lillehammer, maar in de jaren 1903-1904 werd alles overgebracht naar het huidige terrein Maihaugen. Ruim een eeuw later is de verzameling uitgegroeid tot een openluchtmuseum van wereldklasse met zijn idyllische boerderijen en prachtige werkplaatsen, tentoonstellingen en kunstcollecties.
Tijdens deze lezing nam Jeannet Appelo ons in woord en beeld mee naar de omgeving van Lillehammer en het openluchtmuseum Maihaugen. Jeannet is opgegroeid in Noorwegen en werkte in haar jeugd twee seizoenen als gids in het museum. Nog steeds werkt zij als gids en geeft zij regelmatig lezingen over Noorwegen en Noorse sporen hier in Nederland. Sinds kort organiseert zij ook rondleidingen en arrangementen in haar woonplaats Hilversum.


Vrijdag 8 december 2017: Luciaviering in de Stefans-Hof te Bornelucia

Ook dit jaar was de Luciaviering weer een gezellige afsluiting van het verenigingsjaar. Vanaf 18.30 was er inloop met koffie of thee en lekkers.
Onze voorzitter opende de avond om 19.00 uur en om 21.30 uur was de sluiting.
De zaal in de Stefans-Hof was leuk versierd en er heerste een haast vrolijke kerststemming zodat iedereen zich in een prettige ontspannen sfeer kon voorbereiden op wat er deze avond allemaal te gebeuren stond.
In de tåg liepen 8 volwassenen en 5 kinderen mee. Dankzij Karin Ebbens lukt het ieder jaar weer om deze feestelijke optocht tot een succes te maken. Ook had Karin dit jaar wederom een groot aantal heerlijke lussekatter en kanelbullar gebakken. En ook de traditionele glögg die Henk en Sanny van Zijl gemaakt hadden, werd door iedereen erg gewaardeerd.
Bea Woolderink vertelde het gebruikelijke kerstverhaal, dit keer “Wolven in de Kerstnacht”. Dank zij de toepasselijke illustraties die op het scherm geprojecteerd werden, was het niet alleen voor de volwassenen, maar ook voor de kinderen een spannende presentatie.
De muziek werd verzorgd door Anneke Goudkuil en Lies Veen gaf instructie bij de diverse volksdansen. Er werden volks- en kerstliedjes gespeeld uit Noorwegen, Zweden en Denemarken en op sommige stukken werd enthousiast gedanst. Zoals zo vaak was hierbij een tekort aan mannelijke vrijwilligers, zodat er deels gender-neutraal gedanst werd. Dat mocht de pret niet drukken.



logo

terug naar Archief